English
SON MƏQALƏLƏR
Şeyx ibn əl-Useymin (Allah ona rəhm etsin)
Sual: “Hörmətli Şeyx, sizə məlumdur ki, bu gün Kitab Əhli olan dövlətlərdə müxtəlif dinlərə məxsus olan bir çöx millətlər bir-birinə qarışmışlar və bu səbəbdən də onların kəsdiyi heyvanlar barəsində olan şübhələr bu ölkələrdə daha çoxdur. Şəriətin onların kəsdiyi heyvanların əti barəsində hökmü nədir? Bu məsələdə təfsilata varmağa və dəqiqləşdirməyə ehtiyac varmı? Sizdən xahiş edirik ki, bu suala bir aydınlıq gətirəsiniz, çünki bu məsələ bizi çox çaşqınlığa salıb”.
Sual: “Hörmətli Şeyx, sizə məlumdur ki, bu gün Kitab Əhli olan dövlətlərdə müxtəlif dinlərə məxsus olan bir çöx millətlər bir-birinə qarışmışlar və bu səbəbdən də onların kəsdiyi heyvanlar barəsində olan şübhələr bu ölkələrdə daha çoxdur. Şəriətin onların kəsdiyi heyvanların əti barəsində hökmü nədir? Bu məsələdə təfsilata varmağa və dəqiqləşdirməyə ehtiyac varmı? Sizdən xahiş edirik ki, bu suala bir aydınlıq gətirəsiniz, çünki bu məsələ bizi çox çaşqınlığa salıb”.
Bəzi insanlar təqva əlaməti olaraq şübhəli şeylərdən qaçmaq məqsədilə böyük günah sahiblərinin kəsdikləri heyvanların ətlərini yeməyi qadağan edirlər. Bu da dində ifrata varmaqdır ki, Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) bizi bundan çəkindirmişdir.
عَنْ أَنَسٍ ، عَنِ النَّبِىِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «يَسِّرُوا وَلاَ تُعَسِّرُوا، وَبَشِّرُوا وَلاَ تُنَفِّرُوا».
عَنْ أَنَسٍ ، عَنِ النَّبِىِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «يَسِّرُوا وَلاَ تُعَسِّرُوا، وَبَشِّرُوا وَلاَ تُنَفِّرُوا».
“Geniş mənhəcə” çağırış (dəvət) və “Biz (şəxsləri) düzəltməli, lakin onları cərh etməməliyik” qaydası
Hələbi deyir: “And içilməsi caiz olan yeganə Allaha and olsun ki, Sələfi dəvətinin gənclərini, onun şeyxlərini və dəvətçilərini səbirli olan, islah və nəsihət edən bir kimsənin mövqeyi ətrafında birliyə çağırmaq, cərh edən, çəkindirən və zəlalətdə ittiham edənin ətrafında birliyə çağırmaqdan min dəfə yaxşıdır”. (Hələbinin “Fə Əyyu əl-Fəriqayni Əhəqqu bil-Əmni İn Kuntum Tə’ləmun Bələu ət-Təcrih Əm Livau ət-Təshih” adlı məqaləsindən).
Hələbi deyir: “And içilməsi caiz olan yeganə Allaha and olsun ki, Sələfi dəvətinin gənclərini, onun şeyxlərini və dəvətçilərini səbirli olan, islah və nəsihət edən bir kimsənin mövqeyi ətrafında birliyə çağırmaq, cərh edən, çəkindirən və zəlalətdə ittiham edənin ətrafında birliyə çağırmaqdan min dəfə yaxşıdır”. (Hələbinin “Fə Əyyu əl-Fəriqayni Əhəqqu bil-Əmni İn Kuntum Tə’ləmun Bələu ət-Təcrih Əm Livau ət-Təshih” adlı məqaləsindən).
İslam beş əsas üzərində qurulmuşdur. Şəhadət gətirərək Uca Allaha və Onun Rəsuluna (salləllahu aleyhi və səlləm) iman gətirən şəxs İslama girmiş olur, amma bundan sonra ondan namaz, zəkat, oruc, həcc kimi vacib əməllər tələb olunur. Əksər İslam alimlərinə görə, vacibliyinə inanaraq namaz qılmayan kafir yox, böyük günah sahibi olan müsəlmandır. Bu alimlərə görə namaz qılmayan, amma Uca Allaha və Onun Peyğəmbərinə (salləllahu aleyhi və səlləm) iman gətirərək özünü müsəlman adlandıran adama "kafir" deməyin qadağan olmasının dəlillərindən bəziləri bunlardır:
"Cərh" sözü "yaralamaq" sözündəndir. Yəni, həmin kəsə cərhə səbəb olan hər hansı bir şeyə görə tənə etmək, yaralamaq. Ola bilsin cərh insanın yaddaşına aid olsun - əgər hədis raviləri barəsində danışılırsa, ola bilsin dininə bağlı olsun. Birinci halda o kəsdən hədis götürülməsə də belə, lakin ona bidətçi deyilmir. Həmin kəs Əhli-Sünnədən də ola bilər və bu cür ravilər çox olub. Lakin ikinci halda, yəni dininə bağlı səbəbə görə cərh olunarsa, əgər həmin kəs Əhli-Sünnədəndirsə, barəsində təriflər varsa, onda cərh təfsilatlı olmalı və səbəbi bəlli olmalıdır.
Şeyx Muhamməd ibn Saleh əl-Useymin (Allah ona rəhm etsin) buyurmuşdur: "Amma bəzi səfeh insanların bu sözü ki, “Əmr sahibləri ancaq tamamilə doğru yolda olsalar, onlara tabe olmaq bizim üzərimizə vacibdir” bu xətadır. Bu, düz deyil və şəriətdən olan bir şey deyildir. Əksinə, bu xəvariclərin məzhəbindəndir, hansı ki, əmr sahiblərindən hər bir şeydə (təmamən) Allahın əmri üzərində düz olmalarını istəyirlər. Uzun zamandır ki, bu mümkün olmur. Artıq işlər dəyişmişdir.
Bundan öncəki iki məqaləmizdə (Mümeyyilər kimlərdir və ya ixvanlığın yeni siması 1-ci hissə, 2-ci hissə) sərhədlərin silinməsi fitnəsinin tərəfdarlarının – mumeyyilik fitnəsinin meydana gəlməsi və bu ideologiyanın Adnan Arur və Əbul-Həsən Məribinin başçılığı altında təkamülü barədə danışdıq.
“Sərhədlərin silinməsi” prinsipinin banisi olan ideoloqların ikinci fitnə dalğası
Əgər oxucu “ixvançılıq”, “qutbçuluq” və “sürurilik” kimi anlayışlarla yaxşı tanış deyilsə, ona “Sururilər və Qutbçular, yaxud sələfilik cildinə girmiş İxvanlar” məqaləsini və ya bu anlayışlarla yaxşı tanış ola biləcəyi digər məqalələri oxumağı israrla tövsiyyə edirik. Əks halda, oxucu bu məqaləni anlamaqda bəzi çətinliklərlə üzləşəcək.
Rəhman və Rəhim olan Allahın adı ilə
Giriş
Rəhman və Rəhim olan Allahın adı ilə
Giriş
Müsəlmanların yanlış anladığı məsələlərdən biri də müəyyən bir şəxsin nöqsanı ilə həmin şəxsin bidətini fərqləndirə bilməməkdir. İnsanlar müəyyən bir şəxsin nöqsanları ilə bağlı danışmaq haqda olan qadağaları bidətlərə də aid edərək, bidət görəndə susmağın yaxşı olduğunu düşünürlər.
Şeyx Rabi ibn Hədi əl-Mədxali (Allah onu qorusun) verilən sual: Təəssübkeşliyin təhlükəsini bizə açıqlayardınız. Xüsusən də bəzi tələbələr bəzi şəxslərə təəssübkeşlik edir, öz dostluq və düşmənçiliyini də bunun üzərində qururlar.
Zənnimcə “Müsəlman qardaşlar” təşkilatı (ərəbcə “İxvanul Muslimin”) XX və XXI əsrlərin ən nüfuzlu müsəlman siyasi təşkilatıdır. 1928-ci ildə məktəb müəllimi, sufi əqidəsinə mənsub olan Həsən əl-Bənnanın əsasını qoyduğu “Müsəlman Qardaşlar” təriqəti qısa müddət ərzində bütün dünya müsəlmanları arasında geniş populyarlıq qazandı.
Şeyx Əli ibn Huseyn əl-Huzeyfiyə belə bir sual verilir: “Bəzi insanlar şeyx Rabinin bəzi cərh olunmuşlar barədə sözünü, şeyx Rabinin onları cərh etməsini rədd edirlər, misal üçün Əbul-Həsən əl-Məribi, Əli Hələbi və s. Başqa hörmətli şeyxlərin bunlar barədə təzkiyyələrini dəlil gətirirlər və deyirlər ki, "bu məsələdə şeyx Rabiyə müxalif olanlar şeyx Rabinin şeyxləri yerindədirlər". Bu kəslərə necə cavab verək?”
Musəlmanların əmr sahiblərinə qarşı olan səhih əqidələri
Sual 93.
Əhli-Sünnənin əmr sahiblərinə qarşı olan etiqadı nədir?
Cavab:
Sual 93.
Əhli-Sünnənin əmr sahiblərinə qarşı olan etiqadı nədir?
Cavab:
Şeyx Muhəmməd Nəsirəddin əl-Albaniyə belə bir sual verirlər:
"Hörmətli şeyx! Burada gənclər bəzi qaydalar ilə hərəkət edirlər. O qaydalar bunlardır:
“Kim kafiri təkfir etməsə o şəxs özü kafirdir”
“Kim bidətçini bidətçi elan etməzsə o özü bidətçi olur”
“Kim bizimlə deyilsə, bizə qarşıdır”
Şeyx sizin bu qaydalar barədə rəyiniz nədir? Həmçinin, bu qaydalar haradan gəlmişdir və bu qaydaların əsasını kim qoymuşdur?"
"Hörmətli şeyx! Burada gənclər bəzi qaydalar ilə hərəkət edirlər. O qaydalar bunlardır:
“Kim kafiri təkfir etməsə o şəxs özü kafirdir”
“Kim bidətçini bidətçi elan etməzsə o özü bidətçi olur”
“Kim bizimlə deyilsə, bizə qarşıdır”
Şeyx sizin bu qaydalar barədə rəyiniz nədir? Həmçinin, bu qaydalar haradan gəlmişdir və bu qaydaların əsasını kim qoymuşdur?"
Şeyxul İslam İbn Teymiyyənin (Allah ona rəhm etsin) təkfir etmək haqda belə buyurmuşdur:
İxvanların müəyyən xüsusiyyətləri var ki, bu xüsusiyyətlərlə onları tanımaq olar:
1. Onlar əqidə məsələlərinə xüsusən də rəhbərləri dinləmək və onlara itaət məslələrində diqqət etmirlər. Onların arasında elələri də var ki, bu məsələyə diqqət yetirsə də, rəhbərlərə qarşı çıxanları pisləmir, hətta belə fikirdə olanları tərifləyir və ya onun haqqında susurlar.
1. Onlar əqidə məsələlərinə xüsusən də rəhbərləri dinləmək və onlara itaət məslələrində diqqət etmirlər. Onların arasında elələri də var ki, bu məsələyə diqqət yetirsə də, rəhbərlərə qarşı çıxanları pisləmir, hətta belə fikirdə olanları tərifləyir və ya onun haqqında susurlar.
عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ أَنَّهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى الله عَليْهِ وسَلَّمَ يَقُولُ: يَخْرُجُ فِيكُمْ قَوْمٌ تَحْقِرُونَ صَلاَتَكُمْ مَعَ صَلاَتِهِمْ وَصِيَامَكُمْ مَعَ صِيَامِهِمْ وَعَمَلَكُمْ مَعَ عَمَلِهِمْ وَيَقْرَءُونَ الْقُرْآنَ لاَ يُجَاوِزُ حَنَاجِرَهُمْ يَمْرُقُونَ مِنْ الدِّينِ كَمَا يَمْرُقُ السَّهْمُ مِنْ الرَّمِيَّةِ يَنْظُرُ فِي النَّصْلِ فَلاَ يَرَى شَيْئًا وَيَنْظُرُ فِي الْقِدْحِ فَلاَ يَرَى شَيْئًا وَيَنْظُرُ فِي الرِّيشِ فَلاَ يَرَى شَيْئًا وَيَتَمَارَى فِي الْفُوقِ.
أَنَّ حُذَيْفَةَ حَدَّثَهُ قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : إِنَّ مَا أَتَخَوَّفُ عَلَيْكُمْ رَجُلٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ حَتَّى إِذَا رُئِيَتْ بَهْجَتُهُ عَلَيْهِ ، وَكَانَ رِدْئًا لِلْإِسْلاَمِ ، غَيَّرَهُ إِلَى مَا شَاءَ اللَّهُ ، فَانْسَلَخَ مِنْهُ وَنَبَذَهُ وَرَاءَ ظَهْرِهِ ، وَسَعَى عَلَى جَارِهِ بِالسَّيْفِ ، وَرَمَاهُ بِالشِّرْكِ ، قَالَ : قُلْتُ : يَا نَبِيَّ اللَّهِ ، أَيُّهُمَا أَوْلَى بِالشِّرْكِ ، الْمَرْمِيُّ أَمِ الرَّامِي ؟ قَالَ : بَلِ الرَّامِي.
Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) demişdir: “...Məndən sonra çoxlu ixtilaflar görəcəksiniz. Mən sizə mənim sünnəmə və hidayətdə olan Raşidi xəlifələrin sünnəsinə sarılmağınızı tövsiyə edirəm. Ondan arxa dişlərinizlə möhkəm yapışın. Sonradan uydurulan yeniliklərdən uzaq durun. Həqiqətən də hər bir bidət zəlalətdir”. (İbn Macə, 42. əl-Albani səhih olduğunu bildirmişdir). Biz də həmin yol ilə gedirik, lakin bundan başqasına etiqad edən və ya bundan başqası ilə əməl edən özünü necə vəsfləndirsə də, Peyğəmbərin (salləllahu aleyhi və səlləm) yolu ilə getmiş sayılmır.