Mahmud əl-Həddad Misir əsilli olub Səudiyyə Ərəbistanına köçdükdən sonra öz bidətini yayan bir insan olmuşdur. O, bidətlər yaymış və öz ətrafına özü kimi zəlalət əhlini toplamışdır. Həddadilərin bəzi əlamətlərini qısa olaraq qeyd edək: 

1. Kim bidət sözü söyləmiş və ya bidət əməl etmişsə, bidətçi adlandırırlar. Onlar bir növ xavariclərin bidətinə oxşamışlar. Belə ki, xavariclərə görə küfr söz deyən və ya əməl edən qeyd şətsiz kafir olur. Həddadilərə görə də bidət edən qeyd şərtsiz bidətçi olur və onu Əhli Sünnədən çıxarırlar.

Murciələr haqda olan hədisdə Ənəs ibn Məlik (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) buyurdu: “Ümmətimdən iki firqə mənim bulağıma yaxın buraxılmayacaq və Cənnətə daxil olmayacaqlar. Onlar – Qadərilər və Murciələrdir!” (ət-Tabərani “əl-Əusat” 4204, “Təhzib əl-Əsər” 1969; İbn Əbu Asim “Sünnə” 949. əl-Albani “Silsilətu Əhədisis-Sahihə”də (2748) həsən olduğunu bildirmişdir).

Bundan öncəki iki məqaləmizdə (Mümeyyilər kimlərdir və ya ixvanlığın yeni siması 1-ci hissə, 2-ci hissə) sərhədlərin silinməsi fitnəsinin tərəfdarlarının – mumeyyilik fitnəsinin meydana gəlməsi və bu ideologiyanın Adnan Arur və Əbul-Həsən Məribinin başçılığı altında təkamülü barədə danışdıq.

Əgər oxucu “ixvançılıq”, “qutbçuluq” və “sürurilik” kimi anlayışlarla yaxşı tanış deyilsə, ona “Sururilər və Qutbçular, yaxud sələfilik cildinə girmiş İxvanlar” məqaləsini və ya bu anlayışlarla yaxşı tanış ola biləcəyi digər məqalələri oxumağı israrla tövsiyyə edirik. Əks halda, oxucu bu məqaləni anlamaqda bəzi çətinliklərlə üzləşəcək. 

Rəhman və Rəhim olan Allahın adı ilə

Giriş

İxvanların müəyyən xüsusiyyətləri var ki, bu xüsusiyyətlərlə onları tanımaq olar:

1. Onlar əqidə məsələlərinə xüsusən də rəhbərləri dinləmək və onlara itaət məslələrində diqqət etmirlər. Onların arasında elələri də var ki, bu məsələyə diqqət yetirsə də, rəhbərlərə qarşı çıxanları pisləmir, hətta belə fikirdə olanları tərifləyir və ya onun haqqında susurlar.

Müasir dövrdə firqələr çoxaldığına görə dəvətçilərin də sayı çoxalmışdır, lakin bu onların hamısının Allaha dəvətə çağırması demək deyil. Bu firqələr əksinə, dəvətdə münaqişələrə, uğursuzluğa, həqiqi dəvətin zəifləməsinə səbəb olurlar. Uca Allah buyurur: “Allaha və Onun Elçisinə itaət edin, bir-birinizlə mübahisə etməyin, yoxsa ruhdan düşər və zəifləyərsiniz” (əl-Ənfal, 46); “Özlərinə aydın dəlillər gəldikdən sonra firqələrə ayrılıb ixtilaf edənlər kimi olmayın”. (Ali-İmran, 105).

Mötəzilə İslama nisbət olunan firqələrdən biridir. Mötəzilə ərəb dilində “itəzələ” sözündən götürülmüş "ayrılan, uzaqlaşan, bir tərəfə çəkilən" deməkdir. Şəriətdə isə mötəzilə bir çox bidət etiqadı olan firqədir. Onların bidətlərindən ən barizləri ağılı müqqədəsləşdirmək, onu hər şeyin önünə keçirmək və onda ifrata varmaq və İslamı başa düşməkdə ona etimad etməkdir. Ayə və hədisləri Əhli Sünnəyə müxalif olaraq ağla və məntiqə uyğun başa düşmüşlər.

Cəhmiyyələr İslama nisbət olunan firqələrdən biridir. Cəhmiyyələr - Cəhm ibn Safvanın batil əqidəsinə tabe olan azmış bir tayfadır. Cəhm ibn Safvan hicrətin ikinci əsrində Xorasanda yaşamış, Quranın məxluq olmasını və Allahın sifətlərini inkar edən ilk şəxsdir. Şeyxul-İslam ibn Teymiyyə (Allah ona rəhm etsin) deyir: "Allahın sifətlərini inkar etməyin əsli yəhudilərə, sabiilərə, müşriklərə və azmış fəlsəfəçilərə qayıdır.