English
SON MƏQALƏLƏR
Mahmud əl-Həddad Misir əsilli olub Səudiyyə Ərəbistanına köçdükdən sonra öz bidətini yayan bir insan olmuşdur. O, bidətlər yaymış və öz ətrafına özü kimi zəlalət əhlini toplamışdır. Həddadilərin bəzi əlamətlərini qısa olaraq qeyd edək:
1. Kim bidət sözü söyləmiş və ya bidət əməl etmişsə, bidətçi adlandırırlar. Onlar bir növ xavariclərin bidətinə oxşamışlar. Belə ki, xavariclərə görə küfr söz deyən və ya əməl edən qeyd şətsiz kafir olur. Həddadilərə görə də bidət edən qeyd şərtsiz bidətçi olur və onu Əhli Sünnədən çıxarırlar.
1. Kim bidət sözü söyləmiş və ya bidət əməl etmişsə, bidətçi adlandırırlar. Onlar bir növ xavariclərin bidətinə oxşamışlar. Belə ki, xavariclərə görə küfr söz deyən və ya əməl edən qeyd şətsiz kafir olur. Həddadilərə görə də bidət edən qeyd şərtsiz bidətçi olur və onu Əhli Sünnədən çıxarırlar.
İbn Qeyyim (Allah ona rəhm etsin) deyir: "Allahın adından danışmaq və fətva vermək üçün insan elm və sadiqliklə vəsf olunmalıdır. Çatdıran çatdırdığını bilməli və bu məsələdə sadiq olmalıdır. Bununla yanaşı əxlaqı gözəl, sözlərində və əməllərində ədalətli olmalıdır. (Adil insan odur ki, böyük günahlara yol verməz və kiçik günahlarda israr etməz). Həmin insanın gizli halı ilə aşkarda olan halı yaxın olmalıdır. Əgər padşahların yanında onların adından imza çəkmək fəzilətli və dərəcəsi olan bir işdirsə, aləmlərin Rəbbi adından imza çəkmək necə bir dərəcədir?" (İləmul-Muvəkkiin, səh.
Hüseyn ibn Əlinin Yəzid ibn Müaviyəyə qarşı, Abdullah ibn əz-Zubeyrin Həccaca qarşı və İbn Əşəsin Həccaca və Abdul-Məlik ibn Mərvana qarşı çıxmasını rəhbərə qarşı çıxmağın icazəli olmasına dəlil kimi gətirirlər.
Əhli-Sünnə vəl-Cəməanın əksər alimləri namazın vacibliyini inkar etmədən səhlənkarlıqdan tərk edənin kafir olmadığını demişlər. Burada belə bir sual ortaya çıxır: Əgər təmbəlliyindən dolayı namaz qılmayan kafir deyilsə, onda namaz qılmayana kafir adı verilən hədisləri necə başa düşək? Namaz qılmayanı kafir saymayan alimlər bu hədislərin belə deyilməsinin hikmətlərini açıqlamaqdan əvvəl hədislərdə keçən kafir kəlmələrini doğru düzgün başa düşmək üçün küfrün (kafirin) iki növünün olduğunu bildirmişlər. Küfr iki yerə bölünür.
Dördüncü şərt: Dördüncü şərt həmin şəxsin təvil yəni, dəlilləri başqa mənaya yozan olmamasıdır. Buna təvil deyilir. Təvil edən şəxs bu əməli qəsdən etməyib. Sadəcə ayəni və ya hədisi oxuyub səhv başa düşüb. Özünün səhvən anladığına əsaslanaraq, zəlalətdən olan o sözü demişdir.
Üçüncü şərt: Hüccətin həmin şəxsə çatdırılması və bu şəxsin hüccəti başa düşməsidir. Düşünür ki, filan adam və ya filan şəhər sakinləri izhar (nümayiş) etdirərək bu əməli edirlərsə, bu, həmin əməlin küfr olmadığını bildirir. Buna görə də onlara təqlid edir. Ona bəyan olunmalıdır ki, bu, kor-koranə təqliddir. O kəslər xəta ediblər. Xətakarı nümunə götürüb ona təqlid etmək olmaz.
Bu barədə elm əhlinin sözləri;
Bu barədə elm əhlinin sözləri;
Bidət əhlinin qeybətini etməyin icazəli olub-olmaması barəsində Şeyx Abdullah Əbu Buteynə (Allah ona rəhm etsin) sual verirlər.
Sual: “əl-Beyhəqinin rəvayət etdiyi “Bidət əhlinin qeybətini etmək icazəlidir”- hədisi bidət əhlinin qeybətini etməyin tamamilə icazəli olmasını bildirirmi? Hansı növ bidət müsəlmanın qeybətini icazəli edir? Həmçinin, “abrını itirmişin qeybəti qadağan deyil” hədisi nə məna verir?”
Sual: “əl-Beyhəqinin rəvayət etdiyi “Bidət əhlinin qeybətini etmək icazəlidir”- hədisi bidət əhlinin qeybətini etməyin tamamilə icazəli olmasını bildirirmi? Hansı növ bidət müsəlmanın qeybətini icazəli edir? Həmçinin, “abrını itirmişin qeybəti qadağan deyil” hədisi nə məna verir?”
1. Hissiyyatlara qapanma və onları şəriətə bağla;
2. Nəql edilən məlumatları yoxla və nəticə verməyə tələsmə;
3. Cahillik və elmsizlikdən uzaq ol, elm al və onu öyrətməyə üstünlük ver;
4. İxtilaf zamanı böyüklərdən tutunub, kiçiklərdən çəkin;
5. Yeni baş verən məsələlərdən çəkinib sünnədən tutun;
6. Fitnəyə yaxın durmaqdan çəkin və ondan uzaq dur;
7. Fitnəyə mane olmaq onu aradan qaldırmaqdan daha asandır;
8. Fətva götürdüyün zaman nəfsi istəyi üstün tutma və dəlilin işiqlandırdığını götür;
2. Nəql edilən məlumatları yoxla və nəticə verməyə tələsmə;
3. Cahillik və elmsizlikdən uzaq ol, elm al və onu öyrətməyə üstünlük ver;
4. İxtilaf zamanı böyüklərdən tutunub, kiçiklərdən çəkin;
5. Yeni baş verən məsələlərdən çəkinib sünnədən tutun;
6. Fitnəyə yaxın durmaqdan çəkin və ondan uzaq dur;
7. Fitnəyə mane olmaq onu aradan qaldırmaqdan daha asandır;
8. Fətva götürdüyün zaman nəfsi istəyi üstün tutma və dəlilin işiqlandırdığını götür;
Günümüzdə rəhbərin eyiblərini araşdıran, onu insanların gözündən salmağa çalışan şəxslər qəhrəman kimi təqdim edilir, onları müdafiə etmək üçün insanlar mitinqə çıxmağa, dövlətə itaətsizlik etməyə çağrılır. Bu adamların arxasında kafir dövlətlərinin durduğu açıq aşkar hamıya məlum olduğu halda, nə üçün insanlar onların istədiklərini etməyə can atırlar? Ölkəmizdə son yüz ildə baş vermiş 31 Mart, 20 Yanvar, Xocalı soyqırımı kimi qırğınlara göz yuman kafir dövlətlərini məgər xalqımızın necə yaşaması bu qədərmi narahat edir?
Mərhəmətli və Rəhimli Allahın adı ilə!
Aləmlərin Rəbbi olan Allaha həmd olsun! Bizim Peyğəmbərə, onun ailə üzvlərinə və onun bütün səhabələrinə Allahın salavatı və salamı olsun!
Aləmlərin Rəbbi olan Allaha həmd olsun! Bizim Peyğəmbərə, onun ailə üzvlərinə və onun bütün səhabələrinə Allahın salavatı və salamı olsun!
İmam Əhməd (Allah ona rəhm etsin) buyurur: “Kim hədisin şərhini bilməsə, onu anlamasa və bu hökm şəriətdə varid olunsa, bu hədisə iman gətirib təslim olması vacibdir. Misal olaraq “Sadiqul-Məsduq” (doğru olan və doğruluğu təsdiq edilən Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm), qədər haqqında rəvayət olunan və (Qiyamət günü) Allahı görməyə aid olan hədislər kimi. Bu hədisləri eşidənin qulağına bu sözlər təəccüblü gəlsə belə, onun boynuna düşən buna iman gətirmək, bundan bir hərf olsa belə inkar etməmək ona vacibdir”
İmam Əhməd (Allah ona rəhm etsin) "Usulus-Sunnə" kitbında buyurur: Quran Allahın Kəlamıdır və məxluq deyil
Uca Allah buyurur: “Uğrumuzda cihad edənləri mütləq Öz yolumuza yönəldəcəyik. Şübhəsiz ki, Allah xeyirxah əməl sahiblərilədir” (əl-Ənkəbut, 69).
1. Elmin və təqvanın olmaması
Ömər ibn Abdul-Aziz (Allah ona rəhm etsin) belə demişdir: “Allaha elmsiz şəkildə ibadət edən, xeyirdən çox zərər verir”. (İmam Əhməd “Zuhd” 365. İsnadı səhihdir).
İbn əl-Qeyyim (Allah ona rəhm etsin) özünün məşhur beytində əzəmətli kəlmələrdemişdir: “Cahillik – müalicəsi iki şeydə olan ölümcül xəstəlikdir;
1.Quran və Sünnə,
2.Həkim olan hikmətli alim”. (Şərh Usulus-Sələsə, 18).
Ömər ibn Abdul-Aziz (Allah ona rəhm etsin) belə demişdir: “Allaha elmsiz şəkildə ibadət edən, xeyirdən çox zərər verir”. (İmam Əhməd “Zuhd” 365. İsnadı səhihdir).
İbn əl-Qeyyim (Allah ona rəhm etsin) özünün məşhur beytində əzəmətli kəlmələrdemişdir: “Cahillik – müalicəsi iki şeydə olan ölümcül xəstəlikdir;
1.Quran və Sünnə,
2.Həkim olan hikmətli alim”. (Şərh Usulus-Sələsə, 18).
Son zamanlar çoxdan yaşanmış xüsusilə silsiləli təkfir fitnəsi yenidən oyanmışdır. Silsiləli təkfir – bir cahilin hər hansı bir müsəlmanı öz cəhaləti, Quran və Sünnəni özünün başa düşməsinə əsaslanaraq təkfir etməsi, sonra isə müsəlmanları imtahana çəkərək soruşmasıdır: “Sən filankəsi belə belə dediyinə və ya bele-belə etdiyinə görə kafir sayırsanmı?” Əgər sual verilən şəxs “Xeyr” desə və ya tərəddüd etsə, bu müsəlman da həmin cahilə görə kafir olur. Bu silsilə də sonsuza qədər davam edir.
Hüccət nədir?
Hüccət - bilmədən günah edən insana bu əməlin haram olması haqqında dəlillərin çatdırılması (izah edilməsi) və bu şəxsin həmin dəlilləri başa düşməsidir.
Hüccət - bilmədən günah edən insana bu əməlin haram olması haqqında dəlillərin çatdırılması (izah edilməsi) və bu şəxsin həmin dəlilləri başa düşməsidir.