English
SON MƏQALƏLƏR
Arafa orucunu Məkkə ilə tutmalıyıq, yoxsa Azərbaycanla?
Sual: "Məntəqələrin və ayın görünməsində olan müxtəlifliyinə görə biz Arafa orucunu öz ölkəmizə görə tutmalıyıq, yoxsa Məkkə və Mədinəyə görə?"
Sual: "Məntəqələrin və ayın görünməsində olan müxtəlifliyinə görə biz Arafa orucunu öz ölkəmizə görə tutmalıyıq, yoxsa Məkkə və Mədinəyə görə?"
Şeyx Fovzana (Allah onu qorusun) belə bir sual verirlər: “Müxalif mənhəclərdən və müxalif mənhəclərin dəvətçilərindən çəkindirmək müsəlmanları parçalamaqdan, onların səflərini bölməkdən sayılırmı?”
Şeyx Fovzan (Allah onu qorusun) cavab verərək buyurur: “Sələf mənhəcinə müxalif olan mənhəclərin hamısından çəkindirmək, müsəlmanların sözlərini cəm eləmək sayılır və onların səflərini parçalamaq hesab olunmur. Çünki, müsəlmanların səflərini parçalayan şey sələf mənhəcinə müxalif olan mənhəclərdir”. (“Yeni Mənhəclərə Dair Faydalı Cavablar, sual 57, səh. 148).
Şeyx Fovzan (Allah onu qorusun) cavab verərək buyurur: “Sələf mənhəcinə müxalif olan mənhəclərin hamısından çəkindirmək, müsəlmanların sözlərini cəm eləmək sayılır və onların səflərini parçalamaq hesab olunmur. Çünki, müsəlmanların səflərini parçalayan şey sələf mənhəcinə müxalif olan mənhəclərdir”. (“Yeni Mənhəclərə Dair Faydalı Cavablar, sual 57, səh. 148).
Mərhəmətli və Rəhmli Allahın adı ilə
Hamıya məlumdur ki, İslam mükəmməl dindir və onun elmləri müsəlmanın həyatının bütün sahələrini əhatə edir. Əgər bu böyük din öz davamçılarına qonşulara, qonaqlara, yolda olanlara və s. necə münasibət göstərməli olduqlarını öyrədirsə, onda İslamda müsəlmanların üzərində hakimiyyət sahibi (müsəlman rəhbərlərə) olan insanlara xüsusi yer verilməsi heç də təəccüblü deyil.
Hamıya məlumdur ki, İslam mükəmməl dindir və onun elmləri müsəlmanın həyatının bütün sahələrini əhatə edir. Əgər bu böyük din öz davamçılarına qonşulara, qonaqlara, yolda olanlara və s. necə münasibət göstərməli olduqlarını öyrədirsə, onda İslamda müsəlmanların üzərində hakimiyyət sahibi (müsəlman rəhbərlərə) olan insanlara xüsusi yer verilməsi heç də təəccüblü deyil.
Dəyərli izləyici, bu gün müsəlman dünyasının baş-bəlasına çevrilmiş üsyançı ixvan düşüncə hər yerdə fəsad törətməkdə davam edir. Elə bu üsyankar düşüncənin “bəhrəsi” ilə bir çox ölkələrdə müsəlmanlar bəlaya düçar olublar. Biz “ərəb baharı” üsyanının nəticəsini görmək üçün Misir, Liviya, Tunis, Yəmən, Suriya və digər ölkələrə baxsaq kifayət edər. Sizə təqdim edəcəyimiz görüntülər Suriyanın ən gözəl şəhəri olmuş, indi isə üsyan səbəbi ilə xarabalığa çevrilmiş Hələb şəhərindəndir. Əvvəlcə sizə üsyançı ixvan dəvətçilərin səsini, daha sonra isə mötəbər Rəbbani alimlərin səsini təqdim edəcəyik.
Əgər bir kəs əqidədə müxalif olub, kobud bidətlərə düşübsə, Əhli Sünnənin mənhəcinə müxalif olubsa və buna bidətçi demək olmazsa, onda bidətçi kimə deyilir!? Biri Şeyx Useyminin, İbn Bəzzin və əl-Albaninin (Allah onlara rəhm etsin) yanında olub və onların təriflərini qazanıbsa, lakin onlar vəfat edəndən sonra kitablarında bir çox zəlalətlərə yol veribsə, əqidədə bir çox batil fikirlər söyləyibsə və belə adam dəfələrlə nəsihətdən sonra öz bidətlərindən dönməyibsə, bidətçi deyil, bəs kimdir!? Onun şeyxlərdən aldığı təriflər qüvvədən düşmürmü?
Böyük alim İmam əl-Bərbəhari (Allah ona rəhm etsin) belə demişdir: "Əgər bir kimsəni rəhbərə (dövlət başçısına) bəd-dua edərkən görsən, bil ki o, hava (bidət) əhlidir və bir kimsəni da rəhbərin (dövlət başçısının) islahı üçün dua etdiyin görsən, bil ki o, Allahın izni ilə sünnə əhlidir.
Mahmud əl-Həddad Misir əsilli olub Səudiyyə Ərəbistanına köçdükdən sonra öz bidətini yayan bir insan olmuşdur. O, bidətlər yaymış və öz ətrafına özü kimi zəlalət əhlini toplamışdır. Həddadilərin bəzi əlamətlərini qısa olaraq qeyd edək:
1. Kim bidət sözü söyləmiş və ya bidət əməl etmişsə, bidətçi adlandırırlar. Onlar bir növ xavariclərin bidətinə oxşamışlar. Belə ki, xavariclərə görə küfr söz deyən və ya əməl edən qeyd şətsiz kafir olur. Həddadilərə görə də bidət edən qeyd şərtsiz bidətçi olur və onu Əhli Sünnədən çıxarırlar.
1. Kim bidət sözü söyləmiş və ya bidət əməl etmişsə, bidətçi adlandırırlar. Onlar bir növ xavariclərin bidətinə oxşamışlar. Belə ki, xavariclərə görə küfr söz deyən və ya əməl edən qeyd şətsiz kafir olur. Həddadilərə görə də bidət edən qeyd şərtsiz bidətçi olur və onu Əhli Sünnədən çıxarırlar.
İbn Qeyyim (Allah ona rəhm etsin) deyir: "Allahın adından danışmaq və fətva vermək üçün insan elm və sadiqliklə vəsf olunmalıdır. Çatdıran çatdırdığını bilməli və bu məsələdə sadiq olmalıdır. Bununla yanaşı əxlaqı gözəl, sözlərində və əməllərində ədalətli olmalıdır. (Adil insan odur ki, böyük günahlara yol verməz və kiçik günahlarda israr etməz). Həmin insanın gizli halı ilə aşkarda olan halı yaxın olmalıdır. Əgər padşahların yanında onların adından imza çəkmək fəzilətli və dərəcəsi olan bir işdirsə, aləmlərin Rəbbi adından imza çəkmək necə bir dərəcədir?" (İləmul-Muvəkkiin, səh.
Hüseyn ibn Əlinin Yəzid ibn Müaviyəyə qarşı, Abdullah ibn əz-Zubeyrin Həccaca qarşı və İbn Əşəsin Həccaca və Abdul-Məlik ibn Mərvana qarşı çıxmasını rəhbərə qarşı çıxmağın icazəli olmasına dəlil kimi gətirirlər.
Əhli-Sünnə vəl-Cəməanın əksər alimləri namazın vacibliyini inkar etmədən səhlənkarlıqdan tərk edənin kafir olmadığını demişlər. Burada belə bir sual ortaya çıxır: Əgər təmbəlliyindən dolayı namaz qılmayan kafir deyilsə, onda namaz qılmayana kafir adı verilən hədisləri necə başa düşək? Namaz qılmayanı kafir saymayan alimlər bu hədislərin belə deyilməsinin hikmətlərini açıqlamaqdan əvvəl hədislərdə keçən kafir kəlmələrini doğru düzgün başa düşmək üçün küfrün (kafirin) iki növünün olduğunu bildirmişlər. Küfr iki yerə bölünür.
Dördüncü şərt: Dördüncü şərt həmin şəxsin təvil yəni, dəlilləri başqa mənaya yozan olmamasıdır. Buna təvil deyilir. Təvil edən şəxs bu əməli qəsdən etməyib. Sadəcə ayəni və ya hədisi oxuyub səhv başa düşüb. Özünün səhvən anladığına əsaslanaraq, zəlalətdən olan o sözü demişdir.
Üçüncü şərt: Hüccətin həmin şəxsə çatdırılması və bu şəxsin hüccəti başa düşməsidir. Düşünür ki, filan adam və ya filan şəhər sakinləri izhar (nümayiş) etdirərək bu əməli edirlərsə, bu, həmin əməlin küfr olmadığını bildirir. Buna görə də onlara təqlid edir. Ona bəyan olunmalıdır ki, bu, kor-koranə təqliddir. O kəslər xəta ediblər. Xətakarı nümunə götürüb ona təqlid etmək olmaz.
Bu barədə elm əhlinin sözləri;
Bu barədə elm əhlinin sözləri;
Bidət əhlinin qeybətini etməyin icazəli olub-olmaması barəsində Şeyx Abdullah Əbu Buteynə (Allah ona rəhm etsin) sual verirlər.
Sual: “əl-Beyhəqinin rəvayət etdiyi “Bidət əhlinin qeybətini etmək icazəlidir”- hədisi bidət əhlinin qeybətini etməyin tamamilə icazəli olmasını bildirirmi? Hansı növ bidət müsəlmanın qeybətini icazəli edir? Həmçinin, “abrını itirmişin qeybəti qadağan deyil” hədisi nə məna verir?”
Sual: “əl-Beyhəqinin rəvayət etdiyi “Bidət əhlinin qeybətini etmək icazəlidir”- hədisi bidət əhlinin qeybətini etməyin tamamilə icazəli olmasını bildirirmi? Hansı növ bidət müsəlmanın qeybətini icazəli edir? Həmçinin, “abrını itirmişin qeybəti qadağan deyil” hədisi nə məna verir?”
1. Hissiyyatlara qapanma və onları şəriətə bağla;
2. Nəql edilən məlumatları yoxla və nəticə verməyə tələsmə;
3. Cahillik və elmsizlikdən uzaq ol, elm al və onu öyrətməyə üstünlük ver;
4. İxtilaf zamanı böyüklərdən tutunub, kiçiklərdən çəkin;
5. Yeni baş verən məsələlərdən çəkinib sünnədən tutun;
6. Fitnəyə yaxın durmaqdan çəkin və ondan uzaq dur;
7. Fitnəyə mane olmaq onu aradan qaldırmaqdan daha asandır;
8. Fətva götürdüyün zaman nəfsi istəyi üstün tutma və dəlilin işiqlandırdığını götür;
2. Nəql edilən məlumatları yoxla və nəticə verməyə tələsmə;
3. Cahillik və elmsizlikdən uzaq ol, elm al və onu öyrətməyə üstünlük ver;
4. İxtilaf zamanı böyüklərdən tutunub, kiçiklərdən çəkin;
5. Yeni baş verən məsələlərdən çəkinib sünnədən tutun;
6. Fitnəyə yaxın durmaqdan çəkin və ondan uzaq dur;
7. Fitnəyə mane olmaq onu aradan qaldırmaqdan daha asandır;
8. Fətva götürdüyün zaman nəfsi istəyi üstün tutma və dəlilin işiqlandırdığını götür;
Günümüzdə rəhbərin eyiblərini araşdıran, onu insanların gözündən salmağa çalışan şəxslər qəhrəman kimi təqdim edilir, onları müdafiə etmək üçün insanlar mitinqə çıxmağa, dövlətə itaətsizlik etməyə çağrılır. Bu adamların arxasında kafir dövlətlərinin durduğu açıq aşkar hamıya məlum olduğu halda, nə üçün insanlar onların istədiklərini etməyə can atırlar? Ölkəmizdə son yüz ildə baş vermiş 31 Mart, 20 Yanvar, Xocalı soyqırımı kimi qırğınlara göz yuman kafir dövlətlərini məgər xalqımızın necə yaşaması bu qədərmi narahat edir?
Mərhəmətli və Rəhimli Allahın adı ilə!
Aləmlərin Rəbbi olan Allaha həmd olsun! Bizim Peyğəmbərə, onun ailə üzvlərinə və onun bütün səhabələrinə Allahın salavatı və salamı olsun!
Aləmlərin Rəbbi olan Allaha həmd olsun! Bizim Peyğəmbərə, onun ailə üzvlərinə və onun bütün səhabələrinə Allahın salavatı və salamı olsun!
İmam Əhməd (Allah ona rəhm etsin) buyurur: “Kim hədisin şərhini bilməsə, onu anlamasa və bu hökm şəriətdə varid olunsa, bu hədisə iman gətirib təslim olması vacibdir. Misal olaraq “Sadiqul-Məsduq” (doğru olan və doğruluğu təsdiq edilən Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm), qədər haqqında rəvayət olunan və (Qiyamət günü) Allahı görməyə aid olan hədislər kimi. Bu hədisləri eşidənin qulağına bu sözlər təəccüblü gəlsə belə, onun boynuna düşən buna iman gətirmək, bundan bir hərf olsa belə inkar etməmək ona vacibdir”