Son zamanlar çoxdan yaşanmış xüsusilə silsiləli təkfir fitnəsi yenidən oyanmışdır. Silsiləli təkfir – bir cahilin hər hansı bir müsəlmanı öz cəhaləti, Quran və Sünnəni özünün başa düşməsinə əsaslanaraq təkfir etməsi, sonra isə müsəlmanları imtahana çəkərək soruşmasıdır: “Sən filankəsi belə belə dediyinə və ya bele-belə etdiyinə görə kafir sayırsanmı?” Əgər sual verilən şəxs “Xeyr” desə və ya tərəddüd etsə, bu müsəlman da həmin cahilə görə kafir olur. Bu silsilə də sonsuza qədər davam edir.

1. Bidət əhlinin “Geniş mənhəcə dəvət” və “Biz (şəxsləri) düzəltməli, lakin onları cərh etməməliyik” qaydası; Daha ətraflı: “Geniş mənhəc” prinsipi

Mənhəc əl-Muvəzənət (منهج الموازنات) – və ya “yaxşı və pis əməllərin bərabər çəkilməsi prinsipi” –  ilk əvvəldən ixvanlara məxsus olan və daha sonra Adnan Arur və digər mumeyyilərin fəal şəkildə yaydığı bir prinsipidir. Bu prinsipə əsasən, əgər sən hər hansı bir bidətçidən çəkindirirsənsə, o zaman “ədalətli” olmaq üçün onun zəlalətləri ilə bərabər yaxşı əməllərini də qeyd etməlisən.

Hələ hədis elminin meydana gəldiyi ilk dönəmlərdən Sünnə ardıcılları qəti qərar veriblər ki, əgər alim öz cərhinin səbəbini izah edərək hər hansı bir şəxsdən çəkindirib və onu cərh edibsə, bu şəxsiyyət barədə digər alimlərin ümumi təriflləri (tədilləri) qarşısında onun cərhinə üstünlük verilir.

İmam İbn Kəsir (Allah ona rəhm etsin) demişdir: “Haqq budur ki, təfsilatlı cərhə həmişə üstünlük verilir”. (“İxtisət ‘Ulum əl-Hədis”).

Digər sözlə desək: şəxsiyyətlərin halı ilə bağlı məsələlərdə elm əhlinin icma etməsi və ya qarşı tərəfin öz xətasını etiraf etməsi halları istisna olmaqla, kimisə hər hansı bir rəyi qəbul etməyə məcbur etmək olmaz.

Bu qayda, həqiqətən doğru bir İslam qaydasıdır, lakin bu qayda qeyd-şərtsiz olaraq yalnız Uca Allahın və Muhamməd Peyğəmbərin (salləllahu aleyhi və səlləm) sözlərinə münasibətdə istifadə olunur. Allahın və Onun  Peyğəmbərinin (salləllahu aleyhi və səlləm) sözlərinə münasibətdə bu qaydanın doğruluğu onunla izah olunur ki, Allahın sözləri heç bir halda bir-birinə zidd ola bilməz. Odur ki, Uca Allahın aydın olmayan və ya ümumi sözlərini təfsilatlı sözlərə əsasən açıqlamaq lazımdır.

Şeyx Süleyman ər-Ruheyli (Allah onu qorusun) buyurur: "İmam Malikin (Allah ona rəhm etsin) dediyi kimi “Batilə yaxın durmaq həlakdır”. Buna görə də, əgər bir şəxs bidətlə tanınarsa, hava əhlindən olması ilə tanınar. Həmçinin, öz fənnində əlinə bayraq verilmiş imam olmazsa, kitablarında xeyir olsa belə bu şəxsdən elm almaq məsləhət bilinməz və kitablarının oxunması məsləhət bilinməz! Əgər elm əhli bir şəxsdən çəkindiriblərsə, elm tələbəsi öz tələbələrinə onun kitablarını məsləhət görə bilməz! Onun kitablarında olan xeyir başqa kitablarda da mövcuddur.

Bundan öncəki iki məqaləmizdə (Mümeyyilər kimlərdir və ya ixvanlığın yeni siması 1-ci hissə, 2-ci hissə) sərhədlərin silinməsi fitnəsinin tərəfdarlarının – mumeyyilik fitnəsinin meydana gəlməsi və bu ideologiyanın Adnan Arur və Əbul-Həsən Məribinin başçılığı altında təkamülü barədə danışdıq.