Özünə "Qurani" deyənlər şübhə gətirilər ki, səhih sünnə adlandırdığımız hədislərdə gələn bəzi hədislər Qurani-Kərimdə yoxdur.
Şübhəyə cavab:
Sünnədə gələn bəzi hədislərin Qurani-Kərimdə keçməməsi, Sünnəyə zərər sayılmır, çünki nə Qurani-Kərimdən, nə də sağlam ağıldan “Peyğəmbərin ﷺ sünnədə olan sözləri və hərəkətləri Qurani-Kərimdə qeyd edilməlidir” deyə bir zərurət yoxdur. Uca Allah Öz Kitabında Özünə itaət etməklə yanaşı, Öz Rəsuluna ﷺ da itaət etməyi əmr etmişdir. Ona görə də bütün hədislərin Quranı-Kərimdə qeyd edilməsi ehtiyacı aradan qalxmışdır. Bu haqda Qurani-Kərimdə bir çox yerdə qeyd edilmişdir. Uca Allah bir çox ayələrdə Allaha və Elçisinə itaət edilməsini qeyd edərək bunun xilas yolu olmasını vurğulamışdır:
“Allaha itaət edin, Onun rəsuluna itaət edin və pis əməllərdən çəkinin! Əgər üz çevirsəniz, bilin ki, Rəsulumuzun öhdəsinə düşən ancaq açıq təbliğ etməkdir”. (əl-Maidə, 92);
“De: “Allaha və Onun göndərdiyi Rəsula itaət edin!” Əgər üz döndərsələr, bilsinlər ki, Allah, həqiqətən də, kafirləri sevməz”. (Ali-İmran, 32);
“Ey iman gətirənlər! Allaha və Onun Rəsuluna itaət edin, eşitdiyiniz halda ondan üz döndərməyin”. (əl-Ənfal, 20);
“De: “Allaha və Peyğəmbərə itaət edin”. Əgər üz çevirsəniz, bilin ki, o, ancaq özünə həvalə edilənə cavabdehdir, siz də ancaq özünüzə həvalə edilənə cavabdehsiniz. Əgər ona itaət etsəniz, doğru yola yönəlmiş olarsınız. Peyğəmbərin öhdəsinə düşən isə ancaq açıq-aşkar təbliğ etməkdir”. (ən-Nur, 54);
“Namaz qılın, zəkat verin və Peyğəmbərə itaət edin ki, sizə rəhm edilsin”. (ən-Nur, 56);
“Ey iman gətirənlər! Allaha və Peyğəmbərə itaət edin və əməllərinizi puç etməyin!” (Muhəmməd, 33);
“Allahın rəsulu sizə nəyi əmr edirsə, onu yerinə yetirin, nəyi də qadağan edirsə, ondan çəkinin. Allahdan qorxun. Həqiqətən, Allah şiddətli cəza verəndir”. (əl-Həşr, 7);
“Allaha və Onun Rəsuluna itaət edin! Əgər üz çevirsəniz, bilin ki, Elçimizin öhdəsinə düşən yalnız açıq bir təbliğdir”. (ət-Tağabun, 12).
Allaha itaət - Quranda olan əmr və qadağalara itaət etməkdir. Peyğəmbərə ﷺ itaət isə Quranda qeyd edilməyən, lakin sünnədə mövcud olanlara - əmr və qadağalara itaət etməkdir. Ona görə də Allah Özünə itaətlə yanaşı, Peyğəmbərin ﷺ vermiş olduğu əmrlərə və qadağalara da itaət edilməsi barədə xəbər vermişdir, çünki hədislərdə gələn bəzi əmrlər və qadağalar Qurani-Kərimdə yoxdur.
Uca Allah buyurur:
“...Qoy onun əmrinə qarşı çıxanlar başlarına bir bəla gəlməsindən, yaxud özlərinə ağrılı-acılı bir əzab üz verməsindən qorxsunlar” (ən-Nur, 63).
Bu ayədə Uca Allah Peyğəmbərin ﷺ əmrinə müxalif olanlara fitnənin və ağrılı-acılı bir əzabın baş verəcəyi barəsində bizə xəbər verir.
Uca Allah buyurur: “Kim Peyğəmbərə itaət edərsə, Allaha itaət etmiş olar” (ən-Nisa, 80), həmçinin buyurur: “Allahın rəsulu sizə nəyi əmr edirsə, onu yerinə yetirin, nəyi də qadağan edirsə, ondan çəkinin...” (əl-Həşr, 7).Bu səbəblə də Qurani-Kərimin bu ayələri ona dəlalət edir ki, Peyğəmbərin ﷺ gətirdiyi bütün əmr və qadağalar, Qurani-Kərimdə olan əmr və qadağalardan sayılır və eynilə onun hökmündə olur. Uca Allahın Özünə itaətlə yanaşı Peyğəmbərinə ﷺ itaət edilməsini qeyd edən ayələri, Peyğəmbərə ﷺ itaəti mütləq şəildə vacib edir. Kim həmin ayələrdə qeyd edilənlərə müxalif olarsa, artıq günah sahibi olmuşdur.
Peyğəmbər ﷺ Öz Rəbbindən Onun dinini insanlara təbliğ edən və onu insanlara izah edəndir.
“Ey Rəsul! Rəbbindən sənə nazil ediləni təbliğ et!” (əl-Maidə, 67). Bu ayədə də Peyğəmbərin ﷺ dini təbliğ etməyindən söhbət gedir. Bəs onun təbliğ etdiyini müasir zəlalətçilər, özlərinə “Qurani” adı qoyanlar harda tapa bilərlər?! Halbuki, onlar bu təbliği – hədisləri qəbul etmirlər. Onu da qeyd edək ki, “Qurani” adından başqa onların Quranla heç bir əlaqəsi yoxdur.
Həmin fitnə yayanlar Peyğəmbərin ﷺ bu hədisində qeyd edilənlərdən olmasından qorxsunlar: Peyğəmbər ﷺ demişdir:"Bilin və agah olun ki, mənə Quran ilə birlikdə (onun bir) bənzəri verilmişdir. Diqqətli olun, taxtına söykənmiş tox bir adamın sizə: “Tək Qurandan yapışın, onda tapdığınız halalı halal, haramı isə haram qəbul edin” deyəcəyi gündən ehtiyat edin...”. (Əbu Davud, 4606, İmam Əhməd, 17306).
Özünə "Qurani" deyənlər şübhə gətirilər ki, səhih sünnə adlandırdığımız hədislərdə gələn bəzi hədislər Qurani-Kərimdə yoxdur.
Sünnədə gələn bəzi hədislərin Qurani-Kərimdə keçməməsi, Sünnəyə zərər sayılmır, çünki nə Qurani-Kərimdən, nə də sağlam ağıldan “Peyğəmbərin ﷺ sünnədə olan sözləri və hərəkətləri Qurani-Kərimdə qeyd edilməlidir” deyə bir zərurət yoxdur. Uca Allah Öz Kitabında Özünə itaət etməklə yanaşı, Öz Rəsuluna ﷺ da itaət etməyi əmr etmişdir. Ona görə də bütün hədislərin Quranı-Kərimdə qeyd edilməsi ehtiyacı aradan qalxmışdır. Bu haqda Qurani-Kərimdə bir çox yerdə qeyd edilmişdir. Uca Allah bir çox ayələrdə Allaha və Elçisinə itaət edilməsini qeyd edərək bunun xilas yolu olmasını vurğulamışdır:
“Allaha itaət edin, Onun rəsuluna itaət edin və pis əməllərdən çəkinin! Əgər üz çevirsəniz, bilin ki, Rəsulumuzun öhdəsinə düşən ancaq açıq təbliğ etməkdir”. (əl-Maidə, 92);
“De: “Allaha və Onun göndərdiyi Rəsula itaət edin!” Əgər üz döndərsələr, bilsinlər ki, Allah, həqiqətən də, kafirləri sevməz”. (Ali-İmran, 32);
“Ey iman gətirənlər! Allaha və Onun Rəsuluna itaət edin, eşitdiyiniz halda ondan üz döndərməyin”. (əl-Ənfal, 20);
“De: “Allaha və Peyğəmbərə itaət edin”. Əgər üz çevirsəniz, bilin ki, o, ancaq özünə həvalə edilənə cavabdehdir, siz də ancaq özünüzə həvalə edilənə cavabdehsiniz. Əgər ona itaət etsəniz, doğru yola yönəlmiş olarsınız. Peyğəmbərin öhdəsinə düşən isə ancaq açıq-aşkar təbliğ etməkdir”. (ən-Nur, 54);
“Namaz qılın, zəkat verin və Peyğəmbərə itaət edin ki, sizə rəhm edilsin”. (ən-Nur, 56);
“Ey iman gətirənlər! Allaha və Peyğəmbərə itaət edin və əməllərinizi puç etməyin!” (Muhəmməd, 33);
“Allahın rəsulu sizə nəyi əmr edirsə, onu yerinə yetirin, nəyi də qadağan edirsə, ondan çəkinin. Allahdan qorxun. Həqiqətən, Allah şiddətli cəza verəndir”. (əl-Həşr, 7);
“Allaha və Onun Rəsuluna itaət edin! Əgər üz çevirsəniz, bilin ki, Elçimizin öhdəsinə düşən yalnız açıq bir təbliğdir”. (ət-Tağabun, 12).
Allaha itaət - Quranda olan əmr və qadağalara itaət etməkdir. Peyğəmbərə ﷺ itaət isə Quranda qeyd edilməyən, lakin sünnədə mövcud olanlara - əmr və qadağalara itaət etməkdir. Ona görə də Allah Özünə itaətlə yanaşı, Peyğəmbərin ﷺ vermiş olduğu əmrlərə və qadağalara da itaət edilməsi barədə xəbər vermişdir, çünki hədislərdə gələn bəzi əmrlər və qadağalar Qurani-Kərimdə yoxdur.
Uca Allah buyurur:
“...Qoy onun əmrinə qarşı çıxanlar başlarına bir bəla gəlməsindən, yaxud özlərinə ağrılı-acılı bir əzab üz verməsindən qorxsunlar” (ən-Nur, 63).
Bu ayədə Uca Allah Peyğəmbərin ﷺ əmrinə müxalif olanlara fitnənin və ağrılı-acılı bir əzabın baş verəcəyi barəsində bizə xəbər verir.
Uca Allah buyurur: “Kim Peyğəmbərə itaət edərsə, Allaha itaət etmiş olar” (ən-Nisa, 80), həmçinin buyurur: “Allahın rəsulu sizə nəyi əmr edirsə, onu yerinə yetirin, nəyi də qadağan edirsə, ondan çəkinin...” (əl-Həşr, 7). Bu səbəblə də Qurani-Kərimin bu ayələri ona dəlalət edir ki, Peyğəmbərin ﷺ gətirdiyi bütün əmr və qadağalar, Qurani-Kərimdə olan əmr və qadağalardan sayılır və eynilə onun hökmündə olur. Uca Allahın Özünə itaətlə yanaşı Peyğəmbərinə ﷺ itaət edilməsini qeyd edən ayələri, Peyğəmbərə ﷺ itaəti mütləq şəildə vacib edir. Kim həmin ayələrdə qeyd edilənlərə müxalif olarsa, artıq günah sahibi olmuşdur.
Peyğəmbər ﷺ Öz Rəbbindən Onun dinini insanlara təbliğ edən və onu insanlara izah edəndir.
“Ey Rəsul! Rəbbindən sənə nazil ediləni təbliğ et!” (əl-Maidə, 67). Bu ayədə də Peyğəmbərin ﷺ dini təbliğ etməyindən söhbət gedir. Bəs onun təbliğ etdiyini müasir zəlalətçilər, özlərinə “Qurani” adı qoyanlar harda tapa bilərlər?! Halbuki, onlar bu təbliği – hədisləri qəbul etmirlər. Onu da qeyd edək ki, “Qurani” adından başqa onların Quranla heç bir əlaqəsi yoxdur.
Həmin fitnə yayanlar Peyğəmbərin ﷺ bu hədisində qeyd edilənlərdən olmasından qorxsunlar: Peyğəmbər ﷺ demişdir: "Bilin və agah olun ki, mənə Quran ilə birlikdə (onun bir) bənzəri verilmişdir. Diqqətli olun, taxtına söykənmiş tox bir adamın sizə: “Tək Qurandan yapışın, onda tapdığınız halalı halal, haramı isə haram qəbul edin” deyəcəyi gündən ehtiyat edin...”. (Əbu Davud, 4606, İmam Əhməd, 17306).
Mövzular: